ديزل ژنراتور پارس ژنراتور

يادداشت مديرمسئول: حضور دانشگاهيان در سمت هاي مديريتي صنعت برق از سال ۹۴ باب شد و چندين چهره دانشگاهي در سمت هاي بزرگ و كوچك صنعت برق به مديريت اين صنعت زيربنايي انتصاب شدند. بيش از يكسال از حضور دكتر حقي فام در معاونت هماهنگي توزيع توانير و بيش از يك و نيم سال از حضور دكتر صادق زاده بر مسند مديرعاملي سانا مي گذرد. شايد اين دو را بتوان مهمترين حضور چهره هاي دانشگاهي در صنعت برق برشمرد كه اتفاقا براي اولين بار در صنعت برق رخ مي داد.

شبكه برق ايران به صورت سنتي اداره مي شد و ساختار سنتي داشت. اجراي سياست هاي مختلف بازارايي شبكه برق اعم از تجديدساختار، هوشمندسازي شبكه برق، كاهش تلفات فني، اجراي اتوماسيون شبكه، استفاده گسترده از مولدهاي توليد پراكنده و انرژي هاي نو، ريزشبكه ها و حفاظت هاي جديد، افزايش پايداري و… همه و همه نياز به تجديد دانش فني در ادارات و شركت هاي برقي بعنوان متوليان اجراي اين سياست ها داشت.

وزير نيرو به چهره هاي دانشگاهي اعتماد كرد و به آنها اختيارات قابل توجهي داد. اين اختيارات و قدرت تا جايي پيش رفت كه سيدمحمد صادق زاده پس از يكسال حضور در بخش مديريتي صنعت برق به عنوان رئيس هيات مديره توانير انتخاب شد.

دكتر حقي فام هم كه با اختيار تام به مديريت بخش توزيع كشور بعنوان سنتي ترين ساختار شبكه برق ايران امده بود با خود چند نفر ديگر از اساتيد دانشگاهي را به ساختمان توانير آورد. علاوه بر توانير و سانا، اساتيد دانشگاهي در شركت هاي ديگري نظير مديريت شبكه برق ايران و مادرتخصصي توليد نيروي برق حرارتي و… نيز وجود دارند كه البته حاشيه هاي كمتري داشته اند.

رويكرد دانش محور وزارت نيرو در بخش مديريتي صنعتي برق به زعم كارشناسان صنعت برق نتوانست چنانكه مورد انتظار همگان بود در مدت زمان گذشته تاثير قابل توجهي داشته باشد و اتفاقا منشا چالش ها و مشكلات ديگري نيز شد.

نياز به تاكيد نيست كه براي تغيير نگرش در مديريت صنعت برق خيلي بيش از يكسال زمان نياز است و نمي توان يكساله انتظار تغييري شگرف در اين ساختار فرسوده و سنتي را داشت آنهم بدون تغيير در مديريت هاي پائين دستي.

اما نكته قابل تامل حضور يكباره اساتيد دانشگاهي در صنعت برق است. صنعت برق داراي لايه هاي مختلف مديريتي و روابط و ساختارهاي پيچيده اي است كه در طي ساليان گذشته به آن آلوده شده است. 

براي تغيير در اين ساختار تنها استاد تمام بودن دانشگاه كفايت نمي كند و نيازمند كسي است كه بتواند اصول حاكم بر مديريت صنعت برق را بداند. اصولي كه در جايي نوشته نشده و تا سالها در آن فعاليت نكرده باشد به درستي آن را درك نمي كند.

وزير نيرو و معاون برقي اش با اعتماد به جامعه دانشگاهي ريسك بالايي را پذيرفتند و سعي كردند روحي تازه در كالبد پير صنعت برق بدمند. در جاهايي اين تغييرات منشا اثرات خوبي بود اما از سوي صنعت برق پذيرفته نشد.

حضور يكباره اساتيد دانشگاهي در مسندهاي مديريتي صنعت برق همانقدر براي فعالان اين صنعت عجيب است كه مثلا مهندس فلاحتيان به يكباره رئيس دانشكده برق دانشگاه تهران مي شد. اگر اين اتفاق مي افتاد اساتيد دانشگاه چه واكنشي نشان مي دادند و آيا به راحتي و در كوتاه مدت تصميمات وي را مي پذيرفتند؟

كسي در پاكي، صداقت و توانمندي هاي علمي و فني اساتيد فرهيخته دانشگاهي ما شكي ندارد ولي علاوه بر اين خصايل نياز به يك سري مهارت هاي ديگري هم هست. از طرفي در خود توانير و وزارت نيرو افراد علمي و اساتيد دانشگاهي با سابقه اجرايي كم نيستند و ناديده گرفتن آنها اضمحلال سرمايه هاي فعلي است.

به عقيده كارشناسان بايد مديريت هر بخش را به نخبگان همان بخش سپرد.نمي توان از بيرون بر آنها فردي را گماشت و انتظار عملكردي صحيح داشت. اگر فردي در دانشگاه موفق بوده لزوما نمي تواند در صنعت هم موفق باشد و بالعكس. البته ممكنه در موارد معدودي اين فرضيه نقض شود ولي عموما صادق بوده است.

در اين گونه موارد معمولا مثال هاي متعدد خارجي از حضور موثر اساتيد دانشگاهي و تغييرات عمده در شركت هاي بزرگ جهاني زده مي شود. بله، ولي شرايط متفاوتي با آنچه كه در اينجا اتفاق افتاده است وجود دارد كه در جاي خود نياز به بررسي دارد. 

شايد بهترين نسخه اي كه مي توان در اين خصوص پيچيد حضور اساتيد دانشگاهي با اختيارات لازم در بخش مشاوره و نظارت بر پروژه هاي صنعتي در شركت هاي برقي در كنار مديران كاركشته و باسابقه شركت هاست. آنهم در همه شركت ها و در سراسر كشور تا از بين آنها مديراني دانش محور و قوي براي حضور در راس هرم مديريت صنعت برق تربيت شود.

حضور اساتيد دانشگاهي را بايد در صنعت برق مغتنم شمرد و خيلي بيش از آنچه كه فعلا هست به آنها بها داد ولي اين به معناي مدير شدنشان نيست گرچه اگر به اين درجه برسند مي توانند منشاء تاثيرات وسيع تري گردند. پژوهشگاه نيرو را مي توان مدلي از حضور اساتيد دانشگاهي و فعالان صنعت برقي در كنار هم دانست.